Financiële soliditeit (financieel solide huishouding) is een onderdeel van een structureel sluitende (meerjaren)begroting. Hierbij wordt ook gekeken of er voldoende buffers beschikbaar zijn om op korte termijn risico’s en nadelen te kunnen dekken We voldoen aan deze eisen en lichten dat toe in de volgende paragrafen.
Weerstandsratio
Het weerstandsvermogen bestaat uit de relatie tussen de beschikbare weerstandscapaciteit (de middelen waarover de gemeente kan beschikken om niet begrote kosten die onverwachts en substantieel zijn te dekken) en de benodigde weerstandscapaciteit (de risico’s waarvoor geen voorzieningen of verzekeringen zijn afgesloten). Met de structurele weerstandscapaciteit worden de middelen bedoeld die permanent kunnen worden ingezet om tegenvallers in de lopende exploitatie op te vangen, zonder dat dit ten koste gaat van de uitvoering van de programma's.
In het bestuursakkoord is afgesproken dat de ratio van het weerstandsvermogen 1,0 dient te bedragen. In deze Voorjaarsnota bedraagt de ratio in eerste instantie 0,94. Conform het gestelde in de nota reserve en voorziening (raadsbesluit januari 2018) wordt de specifieke weerstandsreserve aangevuld zodat de norm 1 wordt bereikt. Dit betreft momenteel een bedrag van €1,2 miljoen. Bij de ratio 1,0 bestaat het risicobedrag en het weerstandsvermogen (specifieke weerstandsreserve) uit een bedrag van €19,2 miljoen. Zie voor verdere toelichting de paragraaf Weerstandsvermogen en risicobeheersing .
Generieke weerstandsreserve
Naast de specifieke weerstandsreserve is er ook een generieke weerstandsreserve. Deze reserve dient als dekkingsmiddel voor het opvangen van nadelen die op verschillende terreinen kunnen ontstaan zoals: opvangen verliesvoorzieningen/afwaarderingen grondexploitaties (groter dan aanwezig in specifiek weerstandsvermogen), risico’s gemeentegarantie, mutaties Algemene uitkering, faseringsverschillen taakstellingen, frictiekosten heroverwegingen en taakstellingen, rentemutaties, knelpunten sociaal domein en afdekken eenmalige begrotingstekorten. Onderstaande tabel toont de stand van de generieke weerstandsreserve. DIt is excl. de mutaties van de voorjaarsnota. Deze mutaties zijn zichtbaar in de resultaatbestemming.
(bedragen x €1.000) [ -/- = Nadeel] | |||||
Omschrijving | 2023 | 2024 | 2025 | 2026 | 2027 |
|---|---|---|---|---|---|
Saldo 31-12 | 24.883 | 23.834 | 24.155 | 26.478 | 29.107 |
Stelposten
In de begroting zijn stelposten opgenomen die dienen voor de opvang van eenmalige en structurele nadelen.
a. Stelpost accres
De stelpost accres is er om schommelingen in het accres op te vangen. De algemene uitkering van het gemeentefonds is de belangrijkste bron van inkomsten voor gemeenten. De jaarlijkse toe- en afname van het Gemeentefonds wordt het accres genoemd. Het accres is gesplitst in een volume- en een loon- en prijsdeel. In juni 2022 is het Rijk met de VNG overeengekomen om het volumedeel van het accres tot en met 2025 vast te zetten op basis van de stand mei-circulaire 2022. Door het vastzetten van het volumedeel van het accres voor gemeenten zijn bij zowel het Rijk als de gemeenten veel minder budgettaire schommelingen dan voorheen. Dit betekent dat de accres-standen voor de jaren 2022 t/m 2025 voor gemeenten slechts nog zullen wijzigen als gevolg van loon- en prijsontwikkelingen. Wij hebben (bij de begroting 2023) de stelpost laten vrijvallen voor de jaren 2024 en 2025.
Het bedrag in 2026 kan vrijvallen. In 2026 zijn wij eenmalig gecompenseerd voor het Ravijn jaar en in 2027 krijgen wij een structureel volume accres. In de voorjaarsnota heeft het kabinet aangegeven vanaf 2027, €1 miljard structureel beschikbaar te stellen voor de gemeenten. Dit is gelijk aan 2026 en voor Deventer €5,5 miljoen, maar veel lager dan de stijging in 2022-2025.
Vanaf 2027 wordt het volume accres van het gemeentefonds geïndexeerd met het bruto binnenlandsproduct (bbp). Deze volumeontwikkeling wordt gebaseerd op een historisch gemiddelde van de ontwikkeling van het bbp, hierdoor schommelen de fondsen minder. Het blijft onbekend of het gemeentelijke belastinggebied al dan niet wordt uitgebreid of herzien. Het Rijk schrijft slechts: 'In samenspraak met de VNG wordt bekeken welke mogelijkheden er zijn qua uitbreiding en modernisering van het belastinggebied. Dit is ook een belangrijke reden om de stelpost voor 2027 in stand te houden'.
(bedragen x €1.000) [ -/- = Nadeel] | |||||
Omschrijving | 2023 | 2024 | 2025 | 2026 | 2027 |
|---|---|---|---|---|---|
Stelpost accres AU | 0 | 0 | 0 | 2.900 | 3.300 |
Vrijval stelpost accres AU | 0 | 0 | 0 | -2.900 | n.t.b. |
Saldo | 0 | 0 | 0 | 0 | 3.300 |
b. Stelpost autonome ontwikkelingen
Voor het opvangen van autonome ontwikkelingen, anders dan nadelen in het accres Algemene uitkering, is jaarlijks een structurele stelpost beschikbaar. De bestendige gedragsregel is dat elk jaar wordt bekeken of de eerste jaarschijf van de stelpost eenmalig of structureel met worden ingezet ter dekking van de autonome nadelen. Na de Voorjaarsnota 2023 bedraagt de stand van de stelpost:
(bedragen x €1.000) [ -/- = Nadeel] | |||||
Omschrijving | 2023 | 2024 | 2025 | 2026 | 2027 |
|---|---|---|---|---|---|
Stelpost autonome ontwikkelingen | 1.725 | 2.155 | 2.590 | 3.040 | 3.500 |
Inzet stelpost autonome ontwikkelingen | -725 | ||||
Saldo | 1.725 | 2.155 | 2.590 | 3.040 | 2.775 |