Ruim tien jaar zijn, in afwachting van de Omgevingswet, nauwelijks nieuwe monumenten aangewezen. Dit leidde recent tot een voorstel van de erfgoedpartijen om alsnog meer dan 100 nieuwe monumenten aan te wijzen. Daarop is besloten een quickscan uit te voeren om zo waarden te inventariseren en de achterstanden in te lopen. In totaal zijn (in 2021 en 2022) 360 panden onderzocht. Voor het vervolgtraject worden hier middelen gevraagd.

Het is nadrukkelijk niet de bedoeling alle gebouwen uit de quickscan als monument aan te wijzen. Door in 2024 in de geest van de Omgevingswet een gevarieerd instrumentarium te ontwikkelen, kan meer maatwerk worden geleverd, gericht op deelbescherming en/of inspiratie. Daarnaast vloeit uit het traject ook een nader te bepalen aantal aanwijzingstrajecten voor monumenten voort die in 2024 en 2025 vorm moeten krijgen. Het exacte aantal aan te wijzen monumenten is afhankelijk van het nieuwe instrumentarium en hierbij is er ook ruimte voor (inhoudelijke) keuzes. Op korte termijn (2023) worden circa 20 gebouwen met voorrang behandeld.